Posted on 31/12/2009 by Shiva Paudel
केदार नाथ खरेल (खेतान कुवेत)
रोजगारीको शिलशिलामा बिदेशीएका नेपाली दाजुभाई तथा दिदीबहिनीहरुले भोग्नु परेको विविध समस्याको जड कारणहरु मध्य नेपाल सरकारले गरेको गैर जिम्मेवारी- पूर्ण वेवास्ता र एजेन्टहरुको गैर कानूनी किर्ते कारोबारले गर्दा घरेलु कामदार (खादीम) को भिषामा आउने सम्पूर्ण कामदारहरुले जोखिमपूर्ण जिन्दगी गुजार्न वाध्य छन् ।
यदि नेपाल सरकारले यस बिषयमा गम्भिर भएर सजकता अपनाएको खण्डमा यस जोखिमपूर्ण बिदेशी यात्राबाट भोग्नु परेको बिभिन्न समस्याबाट मुक्ति पाउने सम्भावाना प्रशस्त छन् । तर नेपाल सरकारलाई पद र कुर्सी मात्र चाहिएको छ तिनै कुर्सी मोहले गर्दा आपसमा द्वन्द र हिंसाले देश आक्रान्त भएको घाम जस्तै छर्लङ्गै छ । “जुन जोगी आए पनि कानै चिरेको” भने झैं जुन सुकै पार्टी र दलहरुलाई पनि कुर्सी मोहले अत्यान्त प्रभावित पारेको दृष्य तपाईं हाम्रो अगाडी प्रत्यक्ष देखिएको छ । तर कसैलाई पनि ति देशको आर्थिक मन्दिबाट बचाउने र वैदेशिक मुद्रा आर्जन गरि राष्ट्रलाई आर्थिक संकटवाट बचाउने ति पिडित युवा-युवातीको दुर्दशा प्रति ध्यानाकर्षण भएको देखिंदैन ।
सिमा सुरक्षामा रहेका सुरक्षा कर्मचारीको कमजोरी, सजगता नहुनु, पिडित आफै अरुको देखासेखी गरी विदेश जान उत्साहित हुनु, आमा-बाबुको आज्ञापालन नगरी हठ, जिद्दी गरी आफै जान्ने-सुन्ने बनेर मनोमानी गर्दै अनेक बाहना गरेर घर छाडी भाग्नु, नेपाल सरकारको चर्को दस्तुर असुली, एजेन्टहरुको लापारवाहिपूर्ण किर्ते पासपोर्ट र किर्ते कागजात बनाईएको हुन्छ । जसमा काम गर्ने कागजात एउटा हुन्छ भनें गएर अर्को काम गर्नु पर्ने हुन्छ र तोकिएको भन्दा कम तलबमा बाध्यतावश काम गर्नु पर्ने हुन्छ । मुद्दा या उजुरी गर्ने ठाउँ छैन, सबै किर्ते कागज र पासपोर्टबाट प्रवेश गरेका हुन्छन । मात्र २० नं. (घरेलु कामदार) भिषाको लागी दस्तुर घटाएर न्यूनतम गर्ने हो भने पनि धेरै नेपालीहरु नेपालबाट नै कानुनी तवरले आउन-जान पाउने थिए ।
अब अर्को कुरा घरेलु कामदारहरुलाई बिदेश पठाउनु पूर्व केहि उपयुक्त प्रशिक्षण, तालिम दिलाउनु उचित हुन्छ र निरक्षरलाई जान रोक लागाउनु नै राम्रो होला । किनकी एक त भाषा बुझ्दैनन दोस्रो सामान्य अंग्रेजी पनि बोल्न नजानेका दिदीबहिनीहरुलाई झन धेरै कठिनाई हुन्छ । यिनै बिषय बस्तुहरुलाई ध्यान दिएर सम्वन्धित सबै निकाय र सरोकारवालाहरुले विशेष संवेदनशिल भएर सोंची दिएमा घरेलु कामदारहरुले भोग्नु परेको विविध समस्याहरु केहि हदसम्म मात्र भएपनि कम हुनेछ ।
केदार नाथ खरेल (खेतान कुवेत)
रोजगारीको शिलशिलामा बिदेशीएका नेपाली दाजुभाई तथा दिदीबहिनीहरुले भोग्नु परेको विविध समस्याको जड कारणहरु मध्य नेपाल सरकारले गरेको गैर जिम्मेवारी- पूर्ण वेवास्ता र एजेन्टहरुको गैर कानूनी किर्ते कारोबारले गर्दा घरेलु कामदार (खादीम) को भिषामा आउने सम्पूर्ण कामदारहरुले जोखिमपूर्ण जिन्दगी गुजार्न वाध्य छन् ।
यदि नेपाल सरकारले यस बिषयमा गम्भिर भएर सजकता अपनाएको खण्डमा यस जोखिमपूर्ण बिदेशी यात्राबाट भोग्नु परेको बिभिन्न समस्याबाट मुक्ति पाउने सम्भावाना प्रशस्त छन् । तर नेपाल सरकारलाई पद र कुर्सी मात्र चाहिएको छ तिनै कुर्सी मोहले गर्दा आपसमा द्वन्द र हिंसाले देश आक्रान्त भएको घाम जस्तै छर्लङ्गै छ । “जुन जोगी आए पनि कानै चिरेको” भने झैं जुन सुकै पार्टी र दलहरुलाई पनि कुर्सी मोहले अत्यान्त प्रभावित पारेको दृष्य तपाईं हाम्रो अगाडी प्रत्यक्ष देखिएको छ । तर कसैलाई पनि ति देशको आर्थिक मन्दिबाट बचाउने र वैदेशिक मुद्रा आर्जन गरि राष्ट्रलाई आर्थिक संकटवाट बचाउने ति पिडित युवा-युवातीको दुर्दशा प्रति ध्यानाकर्षण भएको देखिंदैन ।
सिमा सुरक्षामा रहेका सुरक्षा कर्मचारीको कमजोरी, सजगता नहुनु, पिडित आफै अरुको देखासेखी गरी विदेश जान उत्साहित हुनु, आमा-बाबुको आज्ञापालन नगरी हठ, जिद्दी गरी आफै जान्ने-सुन्ने बनेर मनोमानी गर्दै अनेक बाहना गरेर घर छाडी भाग्नु, नेपाल सरकारको चर्को दस्तुर असुली, एजेन्टहरुको लापारवाहिपूर्ण किर्ते पासपोर्ट र किर्ते कागजात बनाईएको हुन्छ । जसमा काम गर्ने कागजात एउटा हुन्छ भनें गएर अर्को काम गर्नु पर्ने हुन्छ र तोकिएको भन्दा कम तलबमा बाध्यतावश काम गर्नु पर्ने हुन्छ । मुद्दा या उजुरी गर्ने ठाउँ छैन, सबै किर्ते कागज र पासपोर्टबाट प्रवेश गरेका हुन्छन । मात्र २० नं. (घरेलु कामदार) भिषाको लागी दस्तुर घटाएर न्यूनतम गर्ने हो भने पनि धेरै नेपालीहरु नेपालबाट नै कानुनी तवरले आउन-जान पाउने थिए ।
अब अर्को कुरा घरेलु कामदारहरुलाई बिदेश पठाउनु पूर्व केहि उपयुक्त प्रशिक्षण, तालिम दिलाउनु उचित हुन्छ र निरक्षरलाई जान रोक लागाउनु नै राम्रो होला । किनकी एक त भाषा बुझ्दैनन दोस्रो सामान्य अंग्रेजी पनि बोल्न नजानेका दिदीबहिनीहरुलाई झन धेरै कठिनाई हुन्छ । यिनै बिषय बस्तुहरुलाई ध्यान दिएर सम्वन्धित सबै निकाय र सरोकारवालाहरुले विशेष संवेदनशिल भएर सोंची दिएमा घरेलु कामदारहरुले भोग्नु परेको विविध समस्याहरु केहि हदसम्म मात्र भएपनि कम हुनेछ ।
संदेश
कोई टिप्पणी नहीं:
एक टिप्पणी भेजें