केदार नाथ खरेल- बारा, डुमरवाना-७ आदर्शनगर
हाल-कुवैत, खेतान
हाम्रो समाजमा विभिन्न किसिमको विकृतीले जरो गाढेको छ, यस्तो विकृती कि हामी त्यसको पहिले कल्पना पनि गर्न सक्दैनथ्यौं। त्यस्तै विकृती मध्ये अप्रिलफुल पनि हो। यसले हामीलाई झूट बोल्ने आदत बसाउने कोसिस गर्दछ।
मजाक गर्नको लागि, ठट्टा गर्ने उदेश्यले, दोश्रालाई बेबकुफ बनाउनको लागि, दोश्रालाई भ्रमित पार्नको लागि, दोश्रालाई डराउने उदेश्यले अप्रैलको पहिलो दिनमा हामी झूट बोल्ने गर्दछौं। यस झूठले कति मानिसको ज्यान, कतिको धन, त कतिलाई आपतमा पारेको छ। कसैलाई तेरो घरमा आगो लागेको छ भन्ने बित्तिकै उसको होसहवास उड्छ, कति मानिसलाई तेरो श्रीमति अर्को केटासँग सुतेकी छ भन्ने बित्तिकै उसले बिना सोच समझमा पिटेर घरबाट निकाली दिन्छ त, कसैले रिसको झोकमा मारी दिन्छ र कसैले छोड्पत्र गर्न पुग्छ। कसैलाई तेरो बुबा, आमा, श्रीमति वा छोरा-छोरीको मृत्यु भएको खबर सुन्ना साथ आफूले आफूलाई कन्टोलमा राख्न नसकी एक्कासी हृदयघात भएर मृत्यु हुन पुग्छ।
यो संस्कार जसले गर्दा हरेक दृष्टिले हानी नोक्सानी त छँदैछ, त्यति मात्र होइन उसको समाजमा मान, मर्यादा, इमान्दारिता, व्यवहारमा घटिया पन देखिन्छ। त्यति मात्र हैन उसले गरेको उक्त अपराधले जुन अमानविय घटना घट्न पुग्छ त्यस पश्चातापले हम्मेशा जलिरहन्छ। यो संस्कारको शुरुआत पनि अचम्म लाग्दो छ। सन् १५६४ भन्दा पहिले फ्रान्समा नयाँ बर्ष अप्रैलमा मनाउने चलन थियो तर हाल फ्रान्समा नयाँ बर्ष जनवरीमा मानाईन्छ। अप्रैलमा नयाँ बर्ष मनाउने अवसरमा रोमका बासिन्दाहरु झूट बोलेर मनाउने गरेको जानकारी स्रोतबाट पाइन्छ र पछि गएर जनवरीलाई नयाँ बर्ष माने पनि अप्रैललाई झूठ बोलेर मनाउने चाढको रुपमा मान्यता पाउँदै आयो र बिस्तारै बिस्तारै यो चलन सारा विश्वभर फैलिन थाल्यो र बार्षिकी चाढ पर्वको संस्कारको रुपमा मान्यता पाउन थाल्यो।
यसको महत्व जे सुकै होस् तर सामाजिक र व्यवहारिक दृष्टिकोणले यसले समाजमा विकृती र विसंगतीहरु निम्त्याउँछ नै धार्मिक दृष्टिकोणले पनि बर्षको कुनै दिनलाई पनि झूट बोल्ने आज्ञा कुनै पनि धार्मिकग्रन्थले दिएको छैन, मजाकमा होस या साँच्चो रुपमा, आखिरी झूट झूट नै हुन्छ। यस्ता घृणित कार्यबाट आफू पनि सजक हुनपर्छ र अरुलाई पनि सजक गराउनु असल नागरिकको कर्तव्य हो।
हाल-कुवैत, खेतान
हाम्रो समाजमा विभिन्न किसिमको विकृतीले जरो गाढेको छ, यस्तो विकृती कि हामी त्यसको पहिले कल्पना पनि गर्न सक्दैनथ्यौं। त्यस्तै विकृती मध्ये अप्रिलफुल पनि हो। यसले हामीलाई झूट बोल्ने आदत बसाउने कोसिस गर्दछ।
मजाक गर्नको लागि, ठट्टा गर्ने उदेश्यले, दोश्रालाई बेबकुफ बनाउनको लागि, दोश्रालाई भ्रमित पार्नको लागि, दोश्रालाई डराउने उदेश्यले अप्रैलको पहिलो दिनमा हामी झूट बोल्ने गर्दछौं। यस झूठले कति मानिसको ज्यान, कतिको धन, त कतिलाई आपतमा पारेको छ। कसैलाई तेरो घरमा आगो लागेको छ भन्ने बित्तिकै उसको होसहवास उड्छ, कति मानिसलाई तेरो श्रीमति अर्को केटासँग सुतेकी छ भन्ने बित्तिकै उसले बिना सोच समझमा पिटेर घरबाट निकाली दिन्छ त, कसैले रिसको झोकमा मारी दिन्छ र कसैले छोड्पत्र गर्न पुग्छ। कसैलाई तेरो बुबा, आमा, श्रीमति वा छोरा-छोरीको मृत्यु भएको खबर सुन्ना साथ आफूले आफूलाई कन्टोलमा राख्न नसकी एक्कासी हृदयघात भएर मृत्यु हुन पुग्छ।
यो संस्कार जसले गर्दा हरेक दृष्टिले हानी नोक्सानी त छँदैछ, त्यति मात्र होइन उसको समाजमा मान, मर्यादा, इमान्दारिता, व्यवहारमा घटिया पन देखिन्छ। त्यति मात्र हैन उसले गरेको उक्त अपराधले जुन अमानविय घटना घट्न पुग्छ त्यस पश्चातापले हम्मेशा जलिरहन्छ। यो संस्कारको शुरुआत पनि अचम्म लाग्दो छ। सन् १५६४ भन्दा पहिले फ्रान्समा नयाँ बर्ष अप्रैलमा मनाउने चलन थियो तर हाल फ्रान्समा नयाँ बर्ष जनवरीमा मानाईन्छ। अप्रैलमा नयाँ बर्ष मनाउने अवसरमा रोमका बासिन्दाहरु झूट बोलेर मनाउने गरेको जानकारी स्रोतबाट पाइन्छ र पछि गएर जनवरीलाई नयाँ बर्ष माने पनि अप्रैललाई झूठ बोलेर मनाउने चाढको रुपमा मान्यता पाउँदै आयो र बिस्तारै बिस्तारै यो चलन सारा विश्वभर फैलिन थाल्यो र बार्षिकी चाढ पर्वको संस्कारको रुपमा मान्यता पाउन थाल्यो।
यसको महत्व जे सुकै होस् तर सामाजिक र व्यवहारिक दृष्टिकोणले यसले समाजमा विकृती र विसंगतीहरु निम्त्याउँछ नै धार्मिक दृष्टिकोणले पनि बर्षको कुनै दिनलाई पनि झूट बोल्ने आज्ञा कुनै पनि धार्मिकग्रन्थले दिएको छैन, मजाकमा होस या साँच्चो रुपमा, आखिरी झूट झूट नै हुन्छ। यस्ता घृणित कार्यबाट आफू पनि सजक हुनपर्छ र अरुलाई पनि सजक गराउनु असल नागरिकको कर्तव्य हो।
संदेश
कोई टिप्पणी नहीं:
एक टिप्पणी भेजें